INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Krzysztof Szczytt-Niemirowicz      Krzysztof Niemirowicz-Szczytt. Źródło: archiwum rodzinne Niemirowiczów-Szczyttów. Zdjęcie pozyskane w ramach akcji Wirtualnuy Pomnik Niepodległej (2018).

Krzysztof Szczytt-Niemirowicz  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szczytt-Niemirowicz (Niemirowicz-Szczytt) Krzysztof (1893–1940), oficer Wojska Polskiego, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.

Ur. 29 XI w Kożangródku, był synem Mścisława (Iścisława) (1861 – ok. 1926), właściciela Kożangródka (pow. piński), i Aleksandry z Mogilnickich. Miał brata Kazimierza (1901–1940), lekarza neurologa, psychiatrę, ppor. WP, zamordowanego przez NKWD w Katyniu.

S.-N. uczył się w gimnazjum w Brześciu Lit. Od r. 1911 studiował na kierunku matematyczo-przyrodniczym Wydz. Przyrodniczego Uniw. Petersburskiego. Działał w organizacjach konspiracyjnych: od r. 1913 w Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, a od r.n. także w Centralnym Komitecie Młodzieży Polskiej. Jesienią 1915 został wybrany do zarządu Kuchni Studenckiej w Petersburgu. Po ukończeniu studiów wstąpił pod koniec czerwca 1917 do Konstantynowskiej Szkoły Artyleryjskiej. Po wybuchu rewolucji sowieckiej został 1 XII t.r. członkiem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego («Naczpol»), był krótko więziony i musiał się ukrywać. Pod zmienionym nazwiskiem leczył do 10 IV 1918 zwichniętą nogę w klinice ortopedycznej G. I. Turnera w Petersburgu. W poł. maja t.r. przedarł się do Kożanogródka, a w październiku do Warszawy, gdzie uczestniczył w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości S.-N. wstąpił 11 XI 1918 do WP i został kanonierem w dyonie artylerii w warszawskiej Cytadeli. Dn. 24 XII t.r. przydzielono go jako ogniomistrza do marszowej 4. baterii 7. p. artyl. polowej; uczestniczył z tą jednostką w walkach pozycyjnych pod Lwowem. Po powołaniu w czerwcu 1919 2. p. artyl. polowej Legionów został przydzielony jako pomocnik doradcy technicznego (od 3 XI 1919 pomocnik instruktora i tłumacz, od 9 I 1920 adiutant) do dowództwa 2. dyonu. Dn. 7 VIII 1919 mianowano go podporucznikiem. W czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. walczył w maju nad Berezyną, następnie pod Borysowem. Dn. 10 XII t.r. został przeniesiony jako adiutant sztabowy do dowództwa 2. Brygady Artylerii Legionów, a 10 I 1921 do Centrum Wyszkolenia Artylerii II Armii w Różanymstoku (pow. sokólski) na stanowisko tłumacza. Dn. 1 IX t.r. przydzielono go jako młodszego oficera do 9. baterii 3. dyonu 2. p. artyl. polowej Legionów; od 10 X do 1 XI był oficerem sztabowym w tym pułku. Dn. 15 II 1922 został przeniesiony do rezerwy w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 VI 1919.

Po śmierci w r. 1924 bezdzietnego stryja Kazimierza S.-N. odziedziczył po nim majątek Dworzec (pow. łuniniecki), później administrował też majątkiem brata Kożangródkiem. W l. 1926–31 był członkiem wydz. powiatowego w Łunińcu. Od r. 1933 pracował jako inspektor w Min. Rolnictwa i Reform Rolnych. W l. 1934–7 był naczelnikiem Wydz. Produkcji Roślinnej i zastępcą dyrektora Izby Rolniczej w Wilnie. Działał w Kresowym Związku Ziemian, jako zastępca członka w jego Zarządzie Głównym i delegat w Oddz. Łuniniec. Należał też do Tow. Kredytowego Ziemskiego.

W r. 1938 w wyborach do Sejmu RP otrzymał S.-N. mandat z listy Obozu Zjednoczenia Narodowego w okręgu nr 55 (pow. piński, łuniniecki, stoliński). W Sejmie był sekretarzem komisji spraw zagranicznych. Sygnował interpelację posłów Obozu Zjednoczenia Narodowego z 21 XII t.r. do premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego w sprawie sposobów przeprowadzenia masowej emigracji Żydów. Dn. 21 II 1939 uczestniczył w dyskusji nad preliminarzami budżetowymi Min. Rolnictwa i Reform Rolnych na l. 1939–40, poruszając kwestię melioracji gruntów. Jako sprawozdawca komisji spraw zagranicznych prezentował 16 V 1939 jej stanowisko w sprawie statusu prawnego przedstawicielstwa handlowego ZSRR w Polsce.

Po wybuchu drugiej wojny światowej i zajęciu wschodnich terenów RP przez ZSRR został S.-N. pod koniec września 1939 aresztowany w majątku Dworzec i osadzony w więzieniu w Łunińcu. Tam zmarł 31 I 1940 (data ustalona w toku postępowania sądowego). Miejsce pochówku nie jest znane. Był odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych oraz Odznaką Honorową «Orlęta».

S.-N. nie założył rodziny.

 

Gliński, Słown. lek. i farmac., (dot. brata S-a, Kazimierza); Jasiewicz, Lista strat; Kto był kim w Drugiej RP?; Żychliński, IV (dot. rodziny); –Aftanazy, Dzieje rezydencji, II; – Rocznik oficerski 1923, W. 1923; toż za r. 1924, W. 1924; Rybka A., Stepan K., Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939, Kr. 2003; Spraw. stenogr. Sejmu 1922–39; Tomaszewski J., Rząd Rzeczypospolitej Polskiej wobec emigracji Żydów, „Biul. ŻIH” 1994/5 nr 172–4 s. 104; – Informacje Agnieszki Jaskuły z CAW i Michała Szczytta-Niemirowicza z W.

Mariusz Ryńca

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.